การผ่าฟันคุด (Tooth Impaction Removal)
ฟันคุด เป็นฟันที่ไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติในช่องปาก ฟันคุดอาจโผ่ลขึ้นได้เพียงบางส่วน หรือฝังเป็นแนวนอนอยู่ในขากรรไกรทั้งซี่ อาจส่งผลให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ เช่น การปวดฟันหรือมีฟันผุบริเวณใกล้เคียง อาจลุกลามถึงขั้นทำให้ฟันซี่อื่นได้รับผลกระทบไปด้วย หรือแม้กระทั่งสามารถทำให้ฟันล้มได้
ดังนั้นการนำฟันคุดออกจึงเป็นทางเลือกของการรักษาสภาพฟันอย่างหนึ่งที่ทันตแพทย์ส่วนใหญ่แนะนำ โดยเฉพาะผู้ที่ต้องจัดฟันควรได้รับการผ่า หรือ ถอนฟันคุดออกก่อนการจัดฟัน เพื่อเลี่ยงปัญหาที่ฟันคุดจะดันฟันข้างเคียงจนทำให้ฟันเรียงตัวผิดปกตินั่นเอง
ขั้นตอนการผ่าฟันคุด / การถอนฟันคุด
- ทันตแพทย์ตรวจประเมินสุขภาพของช่องปาก และดูลักษณะการขึ้นของฟันคุด เพื่อใช้ประกอบการพิจารณา ดูว่าเคสนี้ต้องผ่าหรือถอน เพื่อนำฟันคุดออกมา พร้อมสอบถามประวัติด้านสุขภาพของคนไข้
- ทันตแพทย์นำคนไข้ส่งเข้าเครื่อง X-ray ฟัน ตรวจสอบสภาพฟัน รากฟัน กระดูกรองรับฟัน เพื่อวางแผนการนำฟันคุดออกมา
- เริ่มต้นการนำฟันคุดออกมา โดยทันตแพทย์จะฉีดยาชาบริเวณที่ผ่าหรือถอนฟันคุด หลังจากที่ยาชาออกฤทธิ์ จะเริ่มทำการถอนหรือผ่าตัดฟันคุดออกมา โดยหากจำเป็นที่จะต้องผ่า จะใช้มีดผ่าตัดในการเปิดแผลเล็ก ๆ บริเวณเหงือเพื่อนำฟันคุดออกมา จากนั้นทันตแพทย์จะเย็บแผลเพื่อหยุดการไหลของเลือด
- ทันตแพทย์จะให้คำแนะนำในการดูแลรักษาหลังจากการผ่าฟันคุด ให้กับคนไข้เพื่อให้คนไข้สามารถดูแลเรื่องความสะอาดได้อย่างถูกวิธี
ข้อปฏิบัติหลังการผ่าฟันคุด / การถอนฟันคุด
- กัดผ้าก๊อซที่ทันตแพทย์อุดไว้ให้หลังการผ่าตัดอย่างน้อย 1 ชั่วโมง เพื่อห้ามเลือด หากมีเลือดไหลคนไข้สามารถกลืนเลือดตัวเองได้ตามปกติ ไม่ควรบ้วนเลือดและน้ำลาย เพราะจะยิ่งทำให้เลือดไหลขึ้นกว่าเดิม
- ถ้ายังมีเลือดไหลอยู่แนะนำให้ประคบเย็นบริเวณกรามทิ้งไว้สัก 30 นาทีได้หลังการผ่าฟันคุด เพื่อช่วยให้เลือดแข็งตัว และหยุดไหลได้เร็วขึ้น
- ไม่ควรนำลิ้น นิ้วมือ ไหมขัดฟัน ไม้จิ้มฟัน หรือสิ่งของอื่น ๆ ไปเขี่ยโดนบริเวณแผลเพราะอาจจะทำให้แผลอักเสบได้
- สามารถทำความสะอาดได้ตามปกติ โดยคนไข้สามารถบ้วนน้ำผสมน้ำเกลือ หรือ ใช้แปรงสีฟันทำความสะอาดช่องปากตามปกติ แต่ควรเพิ่มความระวังเป็นพิเศษ พยายามอย่าให้แปรงสีฟันไปโดนแผลจนเกิดอาการบาดเจ็บหรือเลือดไหลอีก
- รับประทานอาหารอ่อน และทานยาแก้อักเสบให้ครบตามที่ทันตแพทย์สั่ง หากมีอาการปวดสามารถกินยาแก้ปวดได้
- ควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ และการสูบบุหรี่
